Lackowa: wrześniowe wejście ścianą wschodnią

W pierwszej połowie września 2019 roku spędzaliśmy letni urlop w Wysowej Zdroju. Korzystając z okazji postanowiliśmy zdobyć najwyższy szczyt polskiej części Beskidu Niskiego, czyli Lackową (997 m n.p.m). Trasę wyznaczyliśmy bezpośrednio z Wysowej, co oznaczało, że na szczyt wejdziemy przez Przełęcz Pułaskiego i dalej ścianą wschodnią na górę. Co prawda to ściana zachodnia owiana jest legendą jednego z najbardziej stromych znakowanych szlaków pieszych w Polsce, ale uznaliśmy, że podejście od wschodu będzie w sam raz na początek, by oswoić się z Lackową, a także odwiedzić dwa inne ważne szczyty Beskidu Niskiego - Ostry Wierch i Białą Skałę.

Trasa: Wysowa Zdrój (cerkiew) - skrzyżowanie szlaków zielonego i czerwonego pod Cigielką - Cigielka - pod Ostrym Wierchem - Przełęcz Pułaskiego - Lackowa - [powrót] - pod Ostrym Wierchem - Ostry Wierch - Biała Skała - Ropki - Huta Wysowska - Wysowa Zdrój (Park zdrojowy)

Na szlaku zielonym powyżej Wysowej

Wyprawę naszą rozpoczęliśmy w samej Wysowej, w centrum wsi przy poddawanej właśnie (IX 2019 r.) intensywnej renowacji łemkowskiej cerkwi pw. św. Michała Archanioła. Tu odnaleźliśmy zielony szlak i ruszyliśmy na południowy zachód do granicy polsko-słowackiej. Przez dłuższy czas trasa wiodła przez tereny odkryte, dzięki czemu mogliśmy cieszyć się piękną słoneczną pogodą i wspaniałymi krajobrazami.

Cerkiew św. Michała Archanioła w Wysowej Zdroju

Cerkiew św. Michała Archanioła - zbliżenie wież

Cerkiew św. Michała Archanioła od strony prezbiterium

Cerkiew św. Michała Archanioła w Wysowej Zdroju

Na szlaku zielonym powyżej Wysowej

Na szlaku zielonym powyżej Wysowej

Na szlaku zielonym powyżej Wysowej

Na wysokości ok. 600 metrów n.p.m. szlak schował się w lesie; niedługo później dotarliśmy do skrzyżowania szlaków zielonego i czerwonego pod Cigielką (zwaną też bardziej swojsko Cegiełką). Od tego miejsca aż do wierzchołka Lackowej wędrowaliśmy za znakami czerwonymi. Za Przełęczą Pułaskiego (743 m n.p.m.) rozpoczęło się mocne podejście na szczyt, które, choć dość strome, nie okazało się szczególnie uciążliwe. Wydaje nam się, że w warunkach bezśnieżnych każdy średnio sprawny piechur poradzi z nim sobie bez kłopotów. Nie znaliśmy jeszcze wówczas trasy ścianą zachodnią, lecz po przebyciu podejścia wschodniego uznaliśmy, że nie taka straszna Lackowa jak ją malują :)

Warto dodać przy okazji, że nazwę Przełęczy Pułaskiego nadali autorzy przedwojennego przewodnika turystycznego. Wiodła tędy bowiem najkrótsza droga łącząca dwa obozy konfederatów barskich - w Izbach i Wysowej [o tej okolicy zob. też tutaj]. Po stronie słowackiej zachowały się ślady szańca z tego okresu, zapewne zbudowane przez nadzorujących granicę Austriaków.

Skrzyżowanie szlaków pod Ostrym Wierchem

Przełęcz Pułaskiego, początek podejścia na Lackową

Spojrzenie w dół w kierunku przełęczy

W tyle zostaje Ostry Wierch

Ciśniemy w górę, jest stromo...

... ale ścieżka jest równa, można rzec: wygodna

I tak oto dotarliśmy na szczyt, zdobywając Lackową po raz pierwszy, ale jak się miało niebawem okazać, nieostatni u schyłku lata 2019 roku. Tymczasem, zauważyliśmy, że królowa polskiego Beskidu Niskiego jest popularna również wśród... nowożeńców :)

Pod szczytem Lackowej

Lackowa zdobyta! Kilka dni wcześniej ktoś tu świętował zaślubiny :)

Według słowackich pomiarów Lackowa jest o 1 metr niższa (996 m n.p.m.)

Opuszczamy Lackową, wracając na skrzyżowanie pod Ostrym Wierchem

Jedna z widokowych przecinek leśnych

U stóp Ostrego Wierchu

Na skrzyżowaniu pod Ostrym Wierchem opuściliśmy szlak czerwony, skręcając na żółty, który tu właśnie ma swój początek. Zaledwie 200 metrów na północ od skrzyżowania docieramy do kulminacji Ostrego Wierchu - drugiego co do wysokości szczytu polskiego Beskidu Niskiego (930 m n.p.m). Podobnie jak Lackowa, jest on całkowicie zadrzewiony, pozbawiony widoków.

Z Ostrym Wierchem wiąże się historia o samobójcy z pobliskiej Huty Wysowskiej. Powiesił się syn właściciela huty szkła. Zgodnie z ówczesnym zwyczajem pochowano go nie na cmentarzu, ale u styku granic Bielicznej i Huty Wysowskiej, a zatem właśnie na Ostrym Wierchu. Wkrótce nieboszczyk zaczął się pokazywać kobietom zbierającym grzyby. Mieszkańcy wsi złożyli się po dwie korony i sprowadzili z Tatr bacę - czarodzieja. Dopiero jego magiczne praktyki sprawiły, że umarły przestał prześladować żywych. [Beskid Niski. Przewodnik. Pruszków 2019]

Kontynuując wędrówkę za znakami żółtymi osiągnęliśmy Białą Skałę, kolejny na trasie szczyt wysoki na ponad 900 metrów (903 m n.p.m.). Od tego punktu zaczęliśmy niezbyt strome, wręcz nieco monotonne zejście do miejscowości Ropki. Tu pozostawiliśmy szlak żółty, skręcając na niebieski, i ruszyliśmy w kilkukilometrowy spacer do centrum Wysowej, mijając po drodze wspomniany wyżej przysiółek Huta Wysowska. Większość tego odcinka prowadziła przez tereny odkryte, obfitujące w przyjemne krajobrazy, ocieplane światłem zachodzącego, wciąż jeszcze letniego słońca. Szczególnie atrakcyjnym punktem ostatniego etapu wyprawy była Przełęcz Hutniańska - doskonały punkt widokowy na ten fragment Beskidu Niskiego oraz dolinę rzeki Ropki.

Na szczycie Ostrego Wierchu

Na szczycie Ostrego Wierchu

Na Białej Skale

Przełęcz Perehyba

Przełęcz Perehyba

Przełęcz Perehyba

Ropki

Ku Przełęczy Hutniańskiej

Przełęcz Hutniańska - punkt widokowy i miejsce odpoczynku

Przełęcz Hutniańska - widok na dolinę rzeczki Ropki

Na Przełęczy Hutniańskiej

Na Przełęczy Hutniańskiej

Huta Wysowska, schodzimy do Wysowej Zdroju

Wysowa Zdrój, w oddali sanatorium Biawena, a nad nim Kozie Żebro

Trasa naszej wycieczki dobiegła końca w Wysowej przy Parku zdrojowym. Pierwszy kontakt z Lackową wypadł nader pomyślnie, zaostrzając nasze apetyty na kolejne spotkanie z królową Beskidu. Tymczasem cieszyliśmy się z przebytej wyczerpującej (ale bez przesady) drogi, sporej porcji przepięknych górskich widoków i ciepłym letnim wieczorem w cichym uzdrowisku.


Data wyprawy: 11 IX 2019 r.
Przebyty dystans: ok. 24,5 km
Czas przejścia: ok. 9 godz.